Ten wpis powstał w ramach akcji „Przerwij Krąg Milczenia – Blogerki Przeciwko Przemocy Psychicznej W Związku” zorganizowanej przez Joannę z bloga Podróż We Dwoje. Przemoc, jakakolwiek by nie była, jest zła. Dotyka wielu małżeństw. To są ogromne ludzkie dramaty, które często dzieją się za zamkniętymi drzwiami. Wyplątanie się z tych sytuacji lub wyleczenie ich jest bardzo trudne, bolesne i wymaga czasu. Nie będę jednak o tym pisać. Chcę zwrócić Twoją uwagę na to, co dzieje się wcześniej, jeszcze przed ślubem.

Narzeczeństwo to czas podjęcia ostatecznej decyzji

Od oświadczyn do ślubu zazwyczaj mija co najmniej kilka miesięcy. Między wyborem zaproszeń, a wizytą na sali weselnej musimy znaleźć czas dla siebie nawzajem. To jest ostatnia chwila na zmianę zdania i zakończenie związku. Szczególnie wtedy, gdy jest on toksyczny i pojawia się w nim przemoc – fizyczna lub psychiczna. Zerwanie zaręczyn nie jest przyjemne, ale lepiej zdobyć się na ten krok niż wchodzić w małżeństwo z lękiem, wątpliwościami i nadzieją, że „on się zmieni”. Nie, nie zmieni się. Jeśli przed ślubem jest źle, po ślubie będzie gorzej.

Łatwo w przedślubnym pędzie o tym zapomnieć, wybaczyć wiele rzeczy i przymknąć oko, znajdując wymówki związane ze stresem. Nie można jednak usprawiedliwiać wszystkiego. Trzeba nauczyć się rozróżniać (u partnera, ale i u siebie) zachowania, które faktycznie są związane z nerwami i organizacją wesela, od tych wynikających z charakteru i osobowości. Po ślubie odetchniecie, będzie luźniej i spokojnie, ale jeśli Twój chłopak Cię nie szanował, nie będzie też tego robił jako Twój mąż.

Ślub to nie jest lekarstwo

Jeśli w Twoim związku pojawia się przemoc, nie licz na to, że po ślubie ona zniknie. Przysięga ślubna to nie machnięcie czarodziejskiej różdżki, która zamienia zwykłych ludzi w perfekcyjną żonę i idealnego męża. Następnego dnia nie będziecie dla siebie dużo lepsi tak po prostu. Jasne, może się coś zmienić na lepsze, ale jeśli oboje się do tego przyłożycie i będziecie zaangażowani w związek. Oboje. Praca jednej osoby na tym etapie na dużo się nie zda. Jeśli już przed ślubem tylko Ty starasz się, aby Wasza relacja była coraz lepsza, a druga osoba nie daje nic z siebie, po ślubie to się nie zmieni.

Zawarcie związku małżeńskiego powinno być decyzją świadomą, dobrowolną i wynikającą z dojrzałości pary

Jak się ma dojrzałość do przemocy? Człowiek dojrzały nie krzywdzi umyślnie kochanej osoby, a przede wszystkim potrafi kochać. Nie pożądać, nie afirmować i podziwiać, ale kochać – poświęcać się, pracować nad sobą, żeby drugiej osobie było lepiej. Dojrzałość to brak zgody na przemoc – zarówno potencjalnej ofiary jak i oprawcy. Dojrzały człowiek nie krzywdzi, ale i nie pozwala krzywdzić siebie, potrafi wyznaczyć granice i w odpowiednim momencie zakończyć związek (nawet pomimo zakochania, choć to już jest sztuka). Taka osoba stara się spojrzeć na swoją relację niejako z boku i ocenić ją jak postronny obserwator, który widzi więcej. Nie ucieka przed prawdą, ale stara się ją odkryć, choćby była trudna i bolesna. Dojrzały człowiek nie bierze ślubu, wiedząc, że mógłby od razu szykować papiery rozwodowe. Dojrzałość, to dla mnie trochę synonim życiowej mądrości.

Przemoc może nie pojawić się przed ślubem, jedynie jej symptomy

Zdaję sobie sprawę, że w wielu przypadkach początki związku były przepiękne i to, co złe, zaczęło się później. Oczywiście, są sytuacje, których nie da się przewidzieć. Są ludzie, którzy zmieniają się nie do poznania. To się zdarza. Jednak czasem już na etapie chodzenia na randki można przewidzieć, że dany związek nie prowadzi do niczego dobrego. Chodzi tu zarówno o niedogadywanie się, jak i zachowania podchodzące pod przemoc psychiczną. Na początku się ich nie zauważa. Często są przeplatane okresami „miłości idealnej”, ale jednak się powtarzają i nasilają. Nie namawiam, żeby zrywać przy pierwszych trudnościach, ale żeby się im przyjrzeć i je zauważyć.

W pierwszych miesiącach idealizujemy nowego partnera, ciężko nam zauważyć jego wady. To jest normalne, ale też trochę niebezpieczne. Różowe okulary są spoko, póki są okularami, które można zdjąć. Nie ma sensu odbierać sobie słodyczy początków związku, ale warto raz na jakiś zsunąć te okulary i popatrzeć na kandydata (tak, na początku wciąż jest kandydatem!) bez żadnych filtrów i wśród rzeczy, którymi się zachwycamy, wyłapać też negatywy. Nie ma ludzi idealnych. Nie wszyscy są psychopatami. Wszystkich jednak trzeba jakoś ocenić, jeśli chcemy z nimi spędzić całe życie.

W narzeczeństwie może nam być ciężko realnie patrzeć sytuację

Nie zawsze to, co nam się wydaje normalne, takie jest. Nie zawsze wszystko zauważymy sami. Warto pytać bliskich zaufanych osób, jak się zapatrują na Wasz związek. Jeśli pojawiają się wątpliwości, dobrze porozmawiać z kimś mądrzejszym od siebie, pytać o rady i szukać pomocy, jeśli w związku jest konkretna przemoc. Tą fizyczną poznamy od razu, z seksualną może być większy problem, zaś psychiczna jest pojęciem bardzo szerokim, więc tutaj tym bardziej dobrze się skonsultować.

Patrząc na ludzi, staram się uwzględniać całą ich historię i nie oceniać, jeśli ich nie znam. Wiele zachowań wynika z wcześniejszych doświadczeń. Ludzie, którzy krzywdzą innych, nie zawsze robią to świadomie. Nie zawsze są potworami w ludzkiej skórze, ale bardzo poranionymi i nieszczęśliwymi osobami. I choć jest to pewne wytłumaczenie, nie jest to usprawiedliwienie. Chcę się postawić w sytuacji ofiary przemocy w związku. Myśli o rozstaniu i zostawieniu partnera zapewne przyprawiłyby mnie o poczucie winy. Ciężko by mi było pogodzić prawdziwą miłość z rozstaniem i totalnym odizolowaniem się. Chciałabym mu zapewne jakoś pomóc.

To jest chyba jeden z częstszych błędów ofiar przemocy w związkach. Chcą pomóc, boją się odejść, kochają mimo wszystko. Jednak nie robiąc nic, nie pomagamy. Skoro nie udało nam się dotychczas zmenić sytuacji, oznacza to, że prawdopodobnie sami nie damy rady i musimy szukać pomocy z zewnątrz. Jeśli mówimy o faktycznej przemocy, szukajmy osób, które mają odpowiednie kwalifikacje, by radzić w takich sytuacjach. Zerwanie zaręczyn z taką osoba może jej więcej pomóc, niż ślub, dzięki któremu tylko utwierdzimy ją w przekonaniu, że wszystko jest w porządku.

Małżeństwo to także przyszła rodzina

Myśląc o ślubie, musimy wziąć pod uwagę przyszłość. Prawdopodobnie nie będziecie do końca życia tylko we dwoje, ale pojawią się także dzieci. Jednym z pytań, które pomaga zweryfikować, czy dana osoba nadaje się na małżonka, jest pytanie: „Czy chcę, żeby ten ktoś był ojcem/matką moich dzieci?”. Nawet jeśli teraz mnie nie bije, to czy chcę, żeby podobnie jak mnie traktował nasze dzieci? Przemoc psychiczna nie zawsze jest widoczna na pierwszy rzut oka. Często ciężko ją nawet nazwać, ale czujemy, że coś jest nie tak. Tym bardziej, jeśli myślimy o naszych przyszłych dzieciach.

Jakie zachowania są niepokojące?

Każde, w którym czujesz, że została przekroczona jakaś Twoja granica. Brak szacunku, który może objawiać się na różne sposoby. Ignorowanie Twojego zdania. Obwinianie za wszystko. Brak pomocy w codziennych obowiązkach. Izolowanie Cię od przyjaciół i rodziny. Manipulacja i intrygi. Niedocenianie Twoich starań. Brak inicjatywy. Wytykanie Ci wad. Obrażanie i wyśmiewanie Cię. Ciągłe zapewnienia, że się poprawi i brak jakiegokolwiek progresu. Wykorzystywanie Cię. Szantaż. Karanie i nagradzanie. Nieprzewidywalność. Notoryczne kłamstwa. Oczekiwanie sprawozdań i meldowania, gdzie i z kim jesteś. Chorobliwa zazdrość. Wybuchy złości i agresji. Uzależnienie od siebie. I wiele innych. Po konkrety odsyłam Cię do ćwiczenia, które pomoże Ci sprawdzić, czy Twój związek jest toksyczny. Nawet, jeśli któreś z powyższych zachowań nie przerodziłoby się w inny rodzaj przemocy, nie oznacza to, że dany związek byłby dobry i szczęśliwy. A to też jest konkretna przesłanka do zakończenia go czym prędzej. Nie ma sensu marnować swojego czasu na osobę, z którą nie widzimy przyszłości.

Kieruję ten wpis do osób przed ślubem. Narzeczonych jak i tych, którzy jeszcze nie myślą o swoim weselu. Im szybciej zrozumiemy, że w naszym związku pojawia się przemoc (w jakiejkolwiek formie), tym łatwiej będzie go zakończyć, a rozstanie będzie mniej bolało. Narzeczeni często nie myślą o tym, co złe, tłumią wątpliwości, a jest to ostatni moment, żeby odejść bez większych konsekwencji. Przemoc w małżeństwie to dla mnie trochę inny temat, dużo trudniejszy. Wierzę jednak, że podchodząc do ołtarza z prawdziwą dojrzałością i z właściwą osobą, można zmniejszyć ilość małżeńskich dramatów.

Jeśli czujesz, że problem Cię dotyczy, pomoc znajdziesz tutaj:

• pod Niebieską Linią (22 668-70-00) w Ogólnopolskim Pogotowiu dla Ofiar Przemocy w Rodzinie – porozmawiasz tam z psychologiem i uzyskasz kontakt do placówek w Twoim rejonie, które będą w stanie Ci pomóc,
• w poradni online Joanny – inicjatorki tej akcji, która jako wykwalifikowany psycholog darmowo i anonimowo postara się pomóc,
• w Poradniach Rodzinnych w Twoim mieście lub w internecie – wiele z nich także prowadzi darmowe poradnictwo (Poradnia Rodzinna to nie tylko nauki przedmałżeńskie).

Zachęcam do przyjrzenia się swojemu związkowi i partnerowi. Przemoc to nie tylko bolesne siniaki. Znęcanie psychiczne też boli. Ślub nie jest na nie lekarstwem. Często zaczyna się od drobnych przewinień, które łatwo bagatelizować, czując ciągle zakochanie. Przerwij krąg milczenia i odważ się rozmawiać o swoich lękach, przeżyciach i wątpliwościach.

Do akcji włączyły się także autorki blogów: Psychomologia, Nasze Bąbelkowo, Nieidealnaanna, Make Happy Life, Karo Pisze Tu, My na swoim, Justek make me smile, Socjopatka, Bocian Drogę Zgubił, Yellow Pear, Lieve G, Kakilife. #przerwijkragmilczenia